Hogaamiyaha Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo.
Hogaamiyaha Soomaaliya wuxuu 24/12/2020 soo saaray Xeer Hogaamiye oo ku saabsan maareynta dhameystirka dib u eegista dastuurka iyo ansaxintiisa, Xeerka ayaa la sheegay inuu dhaqan galayo isla maalintii la soo saaray! Sharciga ayaa sidoo kale sheegaya in sharci kasta ama sharci kasta oo aan sharciga waafaqsaneyn dib looga noqdo.
Sidoo kale waxaa la sheegay in dib u dhigista dastuurka iyo wax ka badalka dastuurka si loo dhameystiro baarlamaanka 11aad dib loo dhigay, madaxweynaha ayaa soo saaray sharcigan iyadoo baarlamaanka uusan u codeyn! ayna qaadaan tillaabooyin lagu maareeyo Dib-u-dhigga.
Dhameystirka dastuurka iyo ansixintiisa waxaa looga hadlay dastuurka oo ogolaanaya in uu dhamaado mudada lagu qeexay isla qodobada, dib u dhigista mudadaas ama dib u dhigideedu waxay ka dhigan tahay wax ka badal lagu sameeyay qodobada 63, 71 & 132.
Haddaba yaa awood u leh inuu dastuurka wax ka beddelo?
Waxaa guud ahaan la isku raacay in wax ka bedelka dastuurka uu yahay awood ay wada leeyihiin labada aqal ee baarlamaanka federaalka Soomaaliya, sida ku cad qodobada. 63aad, 71adiga iyo 132Intaas waxaa sii dheer, awooda wax ka bedelka dastuurka kuma jiraan awoodaha madaxweynaha ee ku xusan qodobka 90-aad ee dastuurka ku-meelgaarka ah ee soo baxay Aug-2012 CONST_09.2012_provisional_constitution.
Sidee Baarlamaankii 9-aad ugu guuleystey dhameystirka dib-u-eegista dastuurka iyo ansaxinta?
Maareynta dhameystirka Dib-u-eegista Dastuurka iyo ansaxintiisa maahan dhacdo ugub ah, dhibaatadan oo kale waxay ku dhacday Baarlamaankii 9-aad kahor 10-kii oo ku dhammaaday 27-Dec-2020
Si looga hadlo arrintan, Baarlamaankii 9aad wuxuu qaaday tallaabooyin dhowr ah oo saldhig u ah sameynta xeerarka sida;
Gudoomiyaha Baarlamaanka ayaa soo jeediyay 21-July-2015 sida ugu wanaagsan ee loo wajihi karo dib u eegista dastuurka iyadoo la tixgalinayo waqtiga yar ee ka harsan Golaha Shacabka Fadhiga 6aad kulankiisa 23aad ee 27ka Luulyo 2015, baarlamaanku wuxuu ansixiyay dastuurka maareynta muhiimka ah, waxaana looga bedelay inta lagu gudajiray qodobada la cayimay ee 136, 138 ee dastuurka Talaabada saddexaad waxay ahayd in loo codeeyo baarlamaanka si loo badalo qaraarka baarlamaanka Summadiisu waa GSH121 / 15 ‘ ka dibna loo gudbiyey Hogaamiyaha si uu u saxiixo.
Xeeladdan waxay ahayd inuu raaco baarlamaanka 10aad si dib loogu dhigo dhameystirka iyo ansaxinta dastuurka.
Nuxurka Wareegtada Hogaamiyaha waxay u dhigantaa baabiinta qodobo kala duwan oo dastuurka ah sida qodobada 63aad, 71aad iyo 132 ee dastuurka oo dhamaantood sheegaya in awooda maareynta dhameystirka dib u eegista dastuurka iyo ansixintiisa ay tahay awoodaha baarlamaanka taas oo aan marna ahayn awoodaha madaxweynaha.
Guddiyada Dastuurka ee Baarlamaanka sidee u arkaan go’aanka Hogaamiyaha?
Sida ay sheegeen Axadle, xubnaha guddiga dib u eegista iyo la socodka dastuurka ee BFS, labada guddi waxay leeyihiin ra’yigooda waxayna ku talinayaan in dhameystirka dib u eegista dastuurka iyo ansaxinta loo maro qaabkii uu ansixiyay Baarlamaankii 9aad uuna saxiixay Hogaamiye Xasan Sheekh. Maxamuud.
Garyaqaan Daahir Maxamed Cali
